جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پیوست در منابع دیجیتالی

در این تحقیق، کوشیده شده است، کارشکنی های یهود در عصر پیامبر(صلی الله علیه وآله) بر اساس مستندان تفسیری، قرآنی و گزارش های موثّق تاریخی بررسی شود; بنابراین در ارائه مطالب، از تفاسیر شیعه و سنّی استفاده شده است. پرسش اصلی این است که ابعاد کارشکنی های یهود در عصر پیامبر(صلی الله علیه وآله)چیست، و به تبع آن، چرا یهود در قرآن، سرزنش شده است؟ علّت کارشکنی های یهود و پیروی نکردن از پیامبر(صلی الله علیه وآله)چیست؟ رفتار پیامبر(صلی الله علیه وآله) با یهود چگونه بود؟بر این اساس، قلمروها، علل، پیامدهای کارشکنی یهود و روش مواجهه پیامبر(صلی الله علیه وآله) با یهود بررسی، و قلمروها به شاخه سیاسی نظامی، فرهنگی، اعتقادی و اقتصادی تقسیم، و مورد تحقیق قرار گرفته; سپس علّت ها و پیامدهای ناشی از آن تحلیل و بررسی شده است. با تأمّل در تفسیر آیات و تتبّع در منابع تاریخی، روشن می شود که یهود، دارای برخی رذایل نفسانی بودند که منحصر به فرد است; به ویژه علاقه شدید آن ها به مسائل مادّی و تعصّب خاص نژادی که سبب تمییز از سایر انسان ها می شود. آنان برای رسیدن به مادیات و برتری نژادی، حاضرند بسیاری از ارزش های دینی خود را زیر پا بگذارند. اعتقاد به معاد در آن ها بسیار کمرنگ است یا اصلا وجود *. از طرف دیگر، روحیه عناد و لجبازی در آن ها ریشه دوانده است; از این روی چون با وجود پیامبر(صلی الله علیه وآله) منافع دنیایی خود را در معرض خطر می دیدند، با وی به مخالفت برخاستند.به نظر می رسد با بررسی های به عمل آمده، از آن جا که رسول خدا(صلی الله علیه وآله)، پیامبر رحمت بوده است، به شیوه های مسالمت آمیز، آنان را به اسلام دعوت کرد; ولی به دلیل عناد و لجاجت شدید، کلام حق در آن ها کارساز نشد; به این جهت، خداوند متعالی، تنفّر و انزجار خویش را از قوم یهود برای پیامبرش اظهار داشت و فرمان جنگ را صادر کرد.رفتار شدید پیامبر(صلی الله علیه وآله) با یهود، امری معقول است; زیرا چنین رفتاری بر اساس پیمان نامه ای بود که بین دو طرف منعقد شده بود و در صورت تعرّض و توطئه، پیامبر(صلی الله علیه وآله)می توانست مردان آن ها را اعدام، و زنان و بچه های آنان را به اسارت بگیرد یا به مناطق دیگر تبعید کند.

در این پایان نامه به طور عمده دشمنی یهود با انبیاء خود و پیامبر اسلام با تکیه بر آیات قرآن بررسی شده و مطالب آن در پنج فصل آمده است. فصل اول به کلیات بحث نظیر تعریف عدو و یهود اختصاص یافته است. در فصل دوم با عنوان دشمن شناسی در قرآن از اهمیت دشمن شناسی و ملاک دشمنی در قرآن و نیز اقدامات عملی دشمنان اسلام و روش های مواجهه با دشمن سخن رفته است. در فصل سوم با نام سرگذشت یهود در قرآن و دشمنی آنان با انبیاء بنی اسرائیل از سرگذشت قوم یهود قبل از موسی و در زمان او و پس از آن حضرت و نیز سرگذشت تورات بحث شده است. در فصل چهارم ذیل عنوان دشمنی یهود با اسلام و پیامبر اسلام(ص) از منظر قرآن به بررسی صفات یهود، و دشمنی یهود با اسلام پرداخته شده است. در فصل پنجم خلاصه مباحث آمده است

این رساله در دوبخش مجزای اسلام و مسیحیت به بررسی موضوع لوگوس و حقیقت محمدیه و در نهایت در بخش سوم به بررسی معانی کلمه در قرآن می پردازد. در بخش مسیحیت ریشه های کلمه لوگوس را در فلسفه یونان باستان در آثار هراکلیتوس(535-475 ق .م) جستجو نموده که به مفهوم گفتار، روح الهی طبیعت، هارمونی پنهان و نهفته در تضادهای عالم و نظم عقلانی می باشد.ازسویی در روند بررسی، تأثیر و نفوذ فلسفه یونان به الهیات یهودی اسکندرانی مشاهده میشود و نمونه بارز آن آثار فیلون می باشد. او آشکارا تحت تأثیر افلاطون ، ارسطو و رواقی گری است. از سویی رواقیون نیز متأثر از هراکلیتوس می باشند. قدیمی ترین منابع یهودی در خصوص لوگوس یا (کلمه الهی )، اریستوبولوس پایناس ، حکمت سلیمان و آثار فیلون است . همچنین در دوران مسیحیت خصوصا در اسکندریه ، نویسندگان و مبلغین مسیحی به اهمیت فلسفه برای بیان تعالیم مسیحی پی بردند. مهمترین این افراد که در توسعه الهیات کلمه خدا نقش بسزایی داشتند و متأثر از افلاطون و هراکلیتوس می باشند کلمنت اسکندرانی و شاگرد او اوریجن است. در مرحله بعد مشاهده می کنیم فلوطین نو افلاطونی که فلسفهاو متأثر از افلاطون، ارسطو، فیثاغورس و غنوصیه یهود است؛ عقل را اولین صادر شده از مبدا نخست دانسته و نفس را صادره از عقل میداند و مُثُل افلاطونی و صور کلیه در صادر اول یا همان عقل وجود دارند. از سویی در قدیمی ترین منبع مسیحیت یعنی انجیل یوحنا به وضوح می بینیم که عیسی مسیح چون قوه خالقه کلمه ، قدم به عرصه ظهور و بروز گذاشته و پدر آسمانی نامرئی از این طریق تجلی می کند و نه فقط کلام و سخن او کلام و سخن خداست بلکه خود او به خودی خود،«کلمه»‌است. مسیحیان در شورای جهانی کالسدون آخرین مناقشات رادراین خصوص حل و فصل نمودهو بیان کردند که:‌«عیسی دارای طبیعت بشری بوده اما کلمه ازلی خدا در وی تجسم یافته است». یعنی عیسی مسیح معادل لوگوس (کلمه الهی)‌، همان اولین صادر از احدیت و یا عقل است که کارکردهایی دارد از جمله:‌1- خلقت 2- کشف و وحی . به معنای کشف خداوند از طریق تجسم یافتن در عیسی 3- وساطت به معنای مرز میان پدر آسمانی و انسان . همچنین واسطه ای که دعای انسانها را به خدا و نصرت خدا را به انسان های فانی می رساند.در بخش دوم این رساله در بررسی حقیقت محمدیه ابتدا به بیان تعریف و چیستی آن پرداخته سپس دلایل نقلی و عقلی برای اثبات آن را از دیدگاه افرادی چون ابن عربی ، عبدالکریم جیلی، ملاصدرا، امام خمینی، دکتر سید حسین نصر و آیت ا... مطهری بیان میدارد. همچنین دیدگاه افراد مخالفی چون ابوالعلاء‌عفیفی را هم در خصوص حقیقت محمدیه مطرح می نماید و در آخر به کارکردهای حقیقت محمدیه و جایگاه آن در نظام هستی می پردازد در بررسی حقیقت محمدیه نیز روندی مشابه روند لوگوس مشاهده می شود. حقیقت محمدیه اولیه تعین ذات الهی است؛ مظهر اسم الله بوده و مشتمل است بر کلیه اسماء‌و صفات الهی که همان عقل کلی یا انسان کامل است.ابن عربی حقیقت محمدیه را مبدأ خلاقی می داند که جهان به واسطه آن خلق شده است. بر اساس نظر استاد مطهری انسان کامل در ادبیات اسلامی تا قرن هفتم هجری وجود نداشته و برای اولین بار توسط محی الدین ابن عربی بکار برده شده است. به عقیده ایشان انسان کامل هم در حد اعلاء‌و هم در درجات پایین تر در خارج وجود پیدا کرده است و پیامبر (ص)‌نمونه انسان کامل اسلام است.کلید واژه ها:‌لوگوس، حقیقت ، محمدیه، فلسفه

ابن رشد یکی از فیلسوفان مسلمان است که با ترجمه و توضیح آثار ارسطو و ارتباط میان عقل و دین، تأثیر فراوانی بر اندیشمندان مغرب زمین به ویژه یهودیت گذاشت. یکی از یهودیانی که از ابن رشد متأثر شد، ابن میمون است. در یهودیت، فیلون گام های مقدماتی را در ارتباط عقل و دین در حوزه یهودیت برداشت، ولی بعدها اندیشه های ضدیونانی و عدم تلاش عقلانی برای اثبات مسائل دینی پدید آمد تا اینکه در قرن دوازدهم جریانات اصلی اندیشه اسلامی، مکاتب ارسطویی و نوافلاطونی به طور پیوسته تأثیر عمیقی بر اندیشه یهودیت گذاشت که در اندیشه موسی بن میمون تجلی یافت. یکی از نکات مهمی که در این پژوهش به اثبات می رسد، تمایل ابن رشد و ابن میمون به خردورزی در کنار دین مداری است و نکته مهم دیگر، تأثیر فلسفی ابن رشد بر اندیشه های فلسفی ابن میمون یهودی است. هدف از این پژوهش که با روش توصیفی ـ تحلیلی صورت گرفته، واکاوی آراء ابن رشد و ابن میمون در تعامل عقل و دین، و تأثیر اندیشه های ابن رشد بر تفکر فلسفی یهودیت به ویژه ابن میمون است.